Pobrane z: psychologia.pwn.pl | E-mail użytkownika: | Data pobrania: 19.04.2024
METODOLOGIA I STATYSTYKA

Szczególnie etycznie wątpliwe aspekty działalności badawczej psychologa

15 czerwca 2022
Szczególnie etycznie wątpliwe aspekty działalności badawczej psychologa

Spośród różnych relacji interpersonalnych, w które wchodzi psycholog, ta, w której występuje on w roli badacza, przede wszystkim eksperymentatora (laboratoryjnego i terenowego), jest najbardziej narażona na etyczne wypaczenia.

To w laboratorium psychologicznym (w szerokim sensie tego pojęcia) ulegają (mogą ulegać) naruszeniu podstawowe prawa osoby badanej do informacji, wolności, autonomii, godności, podmiotowości i do prywatności. Za spektakularne przykłady niech posłużą powszechnie znane i niemal w każdym akademickim podręczniku psychologii omawiane eksperymenty Solomona Ascha (1951/2001) nad konformizmem, Muzafer Sherif i Carolyn Sherif (1953) nad konfliktem grupowym, Johna Darleya i Bibba Latane (1968) nad efektem obserwatora (bystander effect), Stanleya Milgrama (1974/2017; też: Doliński i Grzyb, 2017) nad posłuszeństwem czy tzw. eksperyment więzienny przeprowadzony przez Philipa Zimbardo wraz ze współpracownikami (Haney, Banks i Zimbardo, 1973/2001; też strona internetowa tego eksperymentu: www.prisonexp.org/).