Samotność a zaburzenia psychiczne

Oprócz nasilenia poczucia samotności w dzisiejszym dynamicznie zmieniającym się świecie obserwuje się także zwiększoną zapadalność na zaburzenia psychiczne, w tym na zaburzenia nastroju.

Depresja

Ze względu na częstotliwość współwystępowania poczucia samotności u pacjentów z zaburzeniami depresyjnymi przez długi czas uznawano, iż poczucie samotności stanowi jeden z objawów depresji, a co za tym idzie – nie było ono traktowane jako samodzielny podmiot badań (Cacioppo, Cacioppo, 2018). Jednocześnie badania podłużne i wyniki analiz czynnikowych wskazują, że poczucie samotności i zaburzenia depresyjne, jakkolwiek istotnie związane, nie są ze sobą tożsame (Cacioppo, Patrick, 2008). Co więcej, zgodnie z ETL, na płaszczyźnie konceptualnej poczucie samotności stanowi sygnał mający na celu wzbudzenie wzmożonej potrzeby przynależności i nakierowanie jednostki na wyjście z potencjalnie zagrażającego stanu, jakim jest życie z dala od innych. Depresja natomiast rozwinęła się jako czynnik zmuszający do wycofania własnych działań (np. dążenia do przynależności do danej grupy), kiedy są one nieskuteczne lub niepożądane przez inne jednostki, przeanalizowania własnego zachowania i podejścia do rozwiązania problemu z innej strony (Cacioppo, Patrick, 2008). W odróżnieniu więc od depresji powodującej apatię i zahamowanie działań, poczucie samotności powinno funkcjonować jako aktywizator działania.