Sposób traktowania osób prawnie pozbawionych wolności, a więc odbywających karę pozbawienia wolności, określa aktualny system prawny danego państwa oraz kilka międzynarodowych konwencji, które zostały podpisane także przez Polskę (Wierzbicki, 1985).

Niektóre, jak na przykład Reguły Minimalne ONZ z 1955 roku dotyczące postępowania z więźniami, mają charakter ogólnoświatowy. Europejskie Reguły Więzienne z 2006 roku (stare z roku 1987 straciły aktualność!) mają charakter lokalny i dotyczą kontynentu europejskiego (Płatek, 2007, s. 261–281). Oprócz konwencji wyraźnie zalecających swoim sygnatariuszom, jak powinno się postępować z więźniami, powstały inne, które albo stanowią punkt wyjścia wymienionych reguł, albo są ich ulepszoną, na przykład europejską, wersją.