Montessori: Metody rozwinięte przez obserwację

W moim wczesnym eksperymencie po raz pierwszy uwagę opinii publicznej przyciągnęła eksplozja pisania. Nie była to eksplozja tylko pisania, lecz także człowieczeństwa w dziecku. Góra może zdawać się solidna i wiecznie niezmienna, a jednak ma w sobie wewnętrzny ogień, który pewnego dnia wybucha przez zewnętrzną skorupę.

Jest to wybuch ognia, dymu i nieznanych substancji, które ujawniają ich badaczom, jak wygląda wnętrze Ziemi. Nasza eksplozja była taka sama i wydarzyła się z powodu okoliczności, które zdawały się wówczas najmniej sprzyjające takiemu objawieniu. Bieda i niewiedza, a także brak nauczycieli, programu nauczania i zasad tworzyły puste miejsce, a ze względu na tę pustkę dusza miała możliwość wzrostu. Nieświadomie usunięto przeszkody, ale nikt wtedy nie wiedział, jakie one były. Zdecydowanie tych eksplozji nie powodowała żadna metoda edukacji, gdyż metoda wówczas nie istniała; to dopiero za nimi podążyła psychologia i stworzono metodę jako efekt tego wulkanicznego wybuchu w dziecku. Prasa ogłosiła w nagłówkach, że to “Odkrycie ludzkiej duszy”.

Nowa nauka, która się potem pojawiła, nie była oparta na intuicji, lecz na bezpośrednich spostrzeżeniach, a obserwowane fakty dzieliły się na dwie grupy. Jedna pokazuje, że umysł dziecka jest zdolny do przyswajania kultury w niewyobrażalnie wczesnym wieku, ale wyłącznie poprzez własną, samodzielną aktywność; druga dotyczy rozwoju charakteru, również w wieku, który dawniejsi edukatorzy uważali za zbyt młody, by dało się wpłynąć na charakter. Mylili się, bo myśleli, że to dorosły musi kształtować charakter dziecka; a zmiana zła w dobro to odwieczny problem. Jednak okres od trzech do sześciu lat to czas rozwoju charakteru – każde dziecko rozwija się zgodnie z własnymi prawami, o ile mu się nie przeszkodzi.