Cztery aspekty trafności testu

W psychometrii – już tradycyjnie, od początków jej naukowego „funkcjonowania” – wyodrębnia się cztery podstawowe, można powiedzieć: „kanoniczne”, aspekty (rodzaje, odmiany) trafności (Anastasi i Urbina, 1999; Campbell, 1960; Cronbach, 1971/2005; Cureton, 1951; Guilford, 1954/2005a; Magnusson, 1969/1991; Messick, 1989, 1995/2005).

Trudno powiedzieć, dlaczego utrwaliło się wśród psychologów przekonanie, że oprócz tzw. Holy Trinity (zob. Guion, 1980/2005), to jest: 

• trafności kryterialnej – diagnostycznej i prognostycznej (criterion oriented validity – concurrent validity i predictive validity); 
• trafności treściowej (content validity);
• trafności teoretycznej (construct validity), wyróżnia się (a właściwie: wyróżniało się!) jeszcze czwarty rodzaj pseudotrafności: 
• „trafność fasadową” (face validity).