Wzorce picia – kryteria społeczne, ilościowe i aprototypowe

W psychopatologii, nauce interdyscyplinarnej o zaburzeniach psychicznych i zachowania, w tym zaburzeniach spowodowanych używaniem substancji psychoaktywnych, korzysta się z dorobku różnych dyscyplin, takich jak psychologia, psychiatria, genetyka czy socjologia, w określaniu kryteriów normatywnego i nienormatywnego używania alkoholu.

Powszechnie stosuje się w ocenie normalności i nienormalności ludzkiego doświadczania i zachowania kryteria pochodzące z trzech modeli empiryczno-teoretycznych zdrowia, tj. modelu ilościowego, społeczno-kulturowego oraz prototypowego (empirycznego i teoretycznego). Światowa Organizacja Zdrowia (World Health Organization, WHO, 1948) w opozycji do negatywnego ujęcia zdrowia, tj. braku symptomów choroby somatycznej czy symptomów zaburzeń psychicznych, zaproponowała pozytywną jego definicję.

Istotę zdrowia dostrzega mianowicie w poczuciu dobrostanu fizycznego, psychicznego i społecznego jednostki, który obejmuje różne przejawy życia (szerzej zob. Cierpiałkowska, Sęk, 2016). Taki sposób konceptualizowania zdrowia wydaje się wywodzić z prototypowego podejścia do normy i normalności, w którym arbitralnie przyjmuje się różne kryteria i wskaźniki zdrowia i rozwoju człowieka.