Oś jelito–mózg: fikcja czy rzeczywistość?

Nasz układ pokarmowy, głównie jelito grube, to miejsce kolonizacji trylionów mikroorganizmów – bakterii, grzybów oraz wirusów (Guarner, Malagelada, 2003). Szacuje się, że jelito grube zawiera 1014 bakterii, co mniej więcej jest równe liczbie komórek somatycznych naszego organizmu (Sender i in., 2016). 

Wśród 500–1000 różnych gatunków bakterii jelita grubego dominuą dwa typy – Firmicutes i Bacteroidetes (Jandhyala i in., 2015). W pewnym zakresie skład mikroflory jelitowej jest unikalny dla każdego z nas. Jednakże podlega on również pewnym modyfikacjom. Skład mikroflory jelitowej zależy od czynników genetycznych i etnicznych, sposobu porodu i karmienia we wczesnym okresie postnatalnym, stosowanej diety, leków i używek, nasilenia stresu, poziomu aktywności fizycznej a nawet wieku (Hasan, Yang, 2019). Według najnowszych badań kolonizacja jelita grubego przez różne mikroorganizmy zaczyna się już w okresie życia płodowego, tj. ok. 10. tygodnia ciąży, kiedy płód zaczyna połykać płyn owodniowy (Golofast, Vales, 2020).

Jak się okazuje, płyn owodniowy i smółka nie są całkowicie sterylne (DiGiulio, 2012; DiGiulio i in., 2008; Jiménez i in., 2008). Szacuje się, że mikroflora jelitowa dziecka zaczyna przypominać składem mikroflorę jelitową osoby dorosłej ok. 3. r.ż. (Voreades i in., 2014). Te obserwacje mogą mieć ogromne znaczenie dla identyfikacji potencjalnych przyczyn SMI, które w świetle aktualnej wiedzy są postrzegane jako zaburzenia neurorozwojowe, czyli takie, które rozwijają się w następstwie niekorzystnego oddziaływania różnych czynników na rozwijający się ośrodkowy układ nerwowy.