Trwałość rezultatów psychoterapii

Wspólnym marzeniem pacjenta i terapeuty jest zapewne uzyskanie poprawy, i to jak najtrwalszej, być może raz na zawsze. Badania katamnestyczne są ważnym obszarem empirycznej weryfikacji skuteczności leczenia. Ich wyniki pozwoliły także na odniesienie się do niektórych uwag krytycznych formułowanych przez przeciwników terapii poznawczo-behawioralnej. 

Typowym, zaliczanym już do mitów zarzutem było to, że leczenie fobii metodą desensytyzacji przynosi chwilową poprawę i nawrót fobii, ponieważ nie usunięto „źródła” zaburzenia.

Nie wdając się w szczegóły analizy dotyczącej przekonania o istnieniu owego „źródła”, warto przytoczyć wyniki wieloletnich badań katamnestycznych. W badaniu Pauli Barrett i współpracowników (Barrett, Duffy, Dadds i Rapee, 2001), podsumowującym funkcjonowanie dzieci leczonych z powodu zaburzeń lękowych, sześć lat po zakończeniu terapii 87% badanych nie spełniało kryteriów rozpoznawania żadnego zaburzenia lękowego. W badaniach nad terapią fobii prostych Lars-Göran Öst (2004) uzyskał rezultaty wskazujące na znaczącą poprawę kliniczną u większości dzieci leczonych metodą jednej sesji – od 78% pacjentów (mieszane fobie) do 94% (fobia latania). Po roku poprawa ta utrzymywała się u 100% dzieci z fobią krwi i zranienia, a w najmniejszym stopniu – bo u 64% badanych – u dzieci z fobią latania. Rezultaty uzyskane przez Östa znalazły potwierdzenie w wynikach badań prowadzonych w wielu innych ośrodkach na świecie.