Wpływ środowiska na zachowanie – kultura i społeczeństwo

Czynniki wpływające na ludzkie zachowanie oddziałują na siebie wzajemnie, przenikają się. Właściwie trudno prezentować je w sposób izolowany. Ze względu na genezę mechanizmy regulacji zachowania przedstawiane są w trzech ujęciach − biologiczne, społeczno-kulturowe i psychologiczne.

W przytoczonym fragmencie przedstawiono ujęcie społeczno-kulturowe.

Socjalizacja

Fenomen zachowania i uczenia się zachowania przez człowieka, nabywania doświadczenia i rozumienia społecznych norm tłumaczony jest także z perspektywy procesu obejmującego złożoność czynników społeczno-kulturowo-rozwojowych. Ważnymi pojęciami są tutaj: proces socjalizacji oraz uczenie się społeczne (social learning, Bandura, 1969). Znaczenie socjalizacji w regulacji zachowań w sposób bardziej szczegółowy omówione zostanie w rozdziale poświęconym kryminogenezie nieletnich, tutaj przybliżone zostanie jedynie znaczenie tego terminu i podane będą odniesienia do przykładowych badań nad niedostosowaniem społecznym. Pojęcie społecznego uczenia się, wypracowane przez psychologię behawiorystyczną, zostanie omówione w kolejnym podrozdziale jako przynależne psychologicznym mechanizmom uwarunkowań zachowania. „Człowiek-istota biologiczna staje się człowiekiem-osobą w toku wzajemnego oddziaływania organizmu nie tylko z warunkami ekologicznymi, w jakich żyje, lecz także, a może nawet przede wszystkim, z oddziałującymi nań czynnikami społecznymi” (Hurrelmann 1994, s. 16, za: Zduniak, 2013, s. 48).