Model ekokulturowy w badaniach Pierre’a Dasena nad piagetowskimi stadiami rozwoju intelektualnego

W latach 60.–70. ubiegłego stulecia jednym z przewodnich nurtów w psychologii międzykulturowej były badania sprawdzające stopień uniwersalności wielkiej teorii rozwoju intelektualnego Jeana Piageta (1966). 

Sam Piaget nie wykazywał zainteresowania ewentualnym wpływem kultury na sekwencję i profil stadiów intelektualnych, traktując je jako rozwojowo ujęte inwarianty psychologiczne. Wiadomo jednak, że Piaget był psychologiem z Genewy, tam prowadzone były wszystkie oryginalne badania i powstała związana z jego nazwiskiem szkoła genewska. Dzieci, których procesy rozumowania były przedmiotem obserwacji i eksperymentów, pochodziły z bardzo wąsko wyselekcjonowanego środowiska społeczno-kulturowego, a same zadania również nawiązywały do ich doświadczeń w górskiej niszy ekologicznej Alp Szwajcarskich. Przyjrzyjmy się dwóm przykładom: Co widzi dziecko znajdujące się po tamtej (przeciwnej niż ty) stronie góry? albo: Jeśli wpuścimy kule do tunelu w takiej kolejności, że pierwsza jest niebieska, potem żółta, a na końcu czerwona, to w jakiej kolejności ukażą się po drugiej stronie tunelu? Można przypuszczać, że w środowisku nizinnym pojawienie się takich zadań byłoby mniej prawdopodobne.