Różne rozumienia metodologii

Psychologia jest nauką i to nauką empiryczną. To na pozór banalne stwierdzenie ma jednak poważne konsekwencje i dla samej psychologii jako dyscypliny naukowej, i dla tych, którzy chcą ją twórczo uprawiać i rozbudowywać. 

Jak napisał Frank L. Schmidt (1995, s. 25): Głównym celem każdej dyscypliny naukowej jest rozwijanie teorii. Dobra teoria jest po prostu dobrym wyjaśnieniem procesów, które faktycznie zachodzą w zjawisku. […] Jednak aby budować teorię, należy najpierw poznać pewne podstawowe związki, jak np. empiryczne związki między zmiennymi. Związki te są cegiełkami, z których wznosi się gmach teorii. […] Teorie są przyczynowymi wyjaśnieniami. Celem każdej dyscypliny naukowej jest wyjaśnienie a wyjaśnienia zawsze są przyczynowe (wyróż. – J.B.).